ഡൽഹി-എൻസിആറിലെ തെരുവ് നായ്ക്കളെ സംബന്ധിച്ച ഓഗസ്റ്റ് 8 ലെ വിവാദപരമായ ഉത്തരവ് സുപ്രീം കോടതി വെള്ളിയാഴ്ച പരിഷ്കരിച്ചു, വാക്സിനേഷനും വിരമരുന്നിനും ശേഷം അതേ പ്രദേശത്തേക്ക് വിടാൻ നിർദ്ദേശിച്ചു – മൃഗസ്നേഹികൾ ആഹ്ലാദത്തോടെ ഈ വിധി സ്വീകരിച്ചു. എന്നിരുന്നാലും, പേവിഷബാധയോ ആക്രമണാത്മക സ്വഭാവമോ ഉള്ള നായ്ക്കളെ പ്രതിരോധ കുത്തിവയ്പ്പ് നൽകുകയും പ്രത്യേക ഷെൽട്ടറുകളിൽ സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യണമെന്ന് സുപ്രീം കോടതി നിർദ്ദേശിച്ചു.
ഡൽഹി-എൻസിആറിലെ എല്ലാ തെരുവ് നായ്ക്കളെയും എട്ട് ആഴ്ചയ്ക്കുള്ളിൽ പിടികൂടി പ്രത്യേക ഷെൽട്ടറുകളിൽ സൂക്ഷിക്കണമെന്ന് ഡൽഹി-എൻസിആറിലെ പൗര അധികാരികളോട് നിർദ്ദേശിച്ച ഓഗസ്റ്റ് 8 ലെ ഉത്തരവിൽ നിരവധി മാറ്റങ്ങൾ വരുത്താൻ ജസ്റ്റിസ് വിക്രം നാഥ്, ജസ്റ്റിസ് സന്ദീപ് മേത്ത, ജസ്റ്റിസ് എൻവി അഞ്ജരിയ എന്നിവരടങ്ങിയ മൂന്നംഗ ബെഞ്ച് നിർദ്ദേശിച്ചു.
‘നായ്ക്കൾക്ക് പൊതുസ്ഥലത്ത് ഭക്ഷണം നൽകരുത്’
തെരുവ് നായ്ക്കൾക്ക് പൊതുസ്ഥലത്ത് ഭക്ഷണം നൽകുന്നത് അനുവദിക്കില്ലെന്നും ലംഘിക്കുന്നവർക്കെതിരെ നടപടിയെടുക്കുമെന്നും സുപ്രീം കോടതി കർശനമായി പറഞ്ഞു. “പൊതുസ്ഥലത്ത് നായകൾക്ക് ഭക്ഷണം നൽകാൻ അനുവാദമില്ല. തെരുവ് നായ്ക്കൾക്ക് ഭക്ഷണം നൽകാൻ പ്രത്യേക ഇടങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കും. തെരുവുകളിൽ നായ്ക്കൾക്ക് ഭക്ഷണം നൽകുന്നതായി കണ്ടെത്തിയാൽ വ്യക്തികൾക്കെതിരെ നടപടിയെടുക്കും,” കോടതി പറഞ്ഞു.
നായ്ക്കളെ ദത്തെടുക്കുന്നതിനുള്ള അപേക്ഷകൾ സമർപ്പിക്കാൻ മൃഗസ്‌നേഹികൾക്ക് അനുമതി നൽകിയ കോടതി, എന്നാൽ തെരുവ് നായ്ക്കളെ വീണ്ടും തെരുവിലേക്ക് വിടുന്നില്ലെന്ന് ഉറപ്പാക്കേണ്ടത് അവരുടെ ഉത്തരവാദിത്തമാണെന്ന് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകി. കോടതിയെ സമീപിച്ച ഓരോ ഹർജിക്കാരനും എൻജിഒകളും യഥാക്രമം 25,000 രൂപയും രണ്ട് ലക്ഷം രൂപയും കെട്ടിവയ്ക്കണമെന്നും കോടതി നിർദ്ദേശിച്ചു.
ഡൽഹി-എൻസിആറിലെ എല്ലാ തെരുവ് നായ്ക്കളെയും പിടികൂടി ഷെൽട്ടറുകളിൽ പാർപ്പിക്കാനും വീണ്ടും തെരുവുകളിലേക്ക് വിടുന്നത് തടയാനും ജസ്റ്റിസ് പർദിവാലയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ബെഞ്ച് ഡൽഹി-എൻസിആറിലെ പൗര അധികാരികളോട് നിർദ്ദേശിച്ചതിനെത്തുടർന്ന് ഈ വിഷയം ഡൽഹിയിൽ ശ്രദ്ധ പിടിച്ചുപറ്റുകയും സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ വ്യാപകമായ ചർച്ചകൾക്ക് കാരണമാവുകയും ചെയ്തു.
എട്ട് ആഴ്ചകൾക്കുള്ളിൽ കുറഞ്ഞത് 5,000 തെരുവ് നായ്ക്കൾക്ക് താമസിക്കാൻ കഴിയുന്ന ഷെൽട്ടറുകൾ സ്ഥാപിക്കാൻ പൗര അധികാരികൾക്ക് നിർദ്ദേശം നൽകി. ഷെൽട്ടറുകളിൽ വളർത്തുന്ന നായ്ക്കളുടെ ക്ഷേമ സംരക്ഷണ നടപടികളും കോടതി നിർദ്ദേശിച്ചു.
നായ്ക്കളുടെ കടിയേറ്റും പേവിഷബാധയും വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ ഈ നിർദ്ദേശങ്ങൾ അനിവാര്യമാണെന്ന് സുപ്രീം കോടതി പറഞ്ഞു. സർക്കാർ കണക്കുകൾ പ്രകാരം, 2024 ൽ ഡൽഹിയിൽ 25,000 നായ്ക്കളുടെ കടിയേറ്റ കേസുകൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടു, 2025 ജനുവരിയിൽ മാത്രം 3,000 ൽ അധികം കേസുകൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടു.
എന്നാൽ ഈ വിധി മൃഗസംരക്ഷണ പ്രവർത്തകരുടെയും എൻ‌ജി‌ഒകളുടെയും ഇടയിൽ വ്യാപകമായ പ്രതിഷേധത്തിന് കാരണമായി. ഏകദേശം എട്ട് ലക്ഷം തെരുവ് നായ്ക്കളെ ഉൾക്കൊള്ളാൻ മതിയായ സൗകര്യങ്ങളില്ലെന്ന് അവർ വാദിച്ചു. ഇത്രയധികം മൃഗങ്ങളെ ഷെൽട്ടറുകളിൽ സൂക്ഷിക്കുന്നത് ലോജിസ്റ്റിക് പ്രശ്‌നങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുമെന്നും മൃഗങ്ങൾക്കെതിരായ ക്രൂരതകൾക്ക് കാരണമാകുമെന്നും ആക്ടിവിസ്റ്റുകൾ അവകാശപ്പെട്ടു.
ആഗസ്റ്റ് 8 ലെ ഉത്തരവ് മൃഗജനന നിയന്ത്രണ (എബിസി) നിയമങ്ങൾക്ക് വിരുദ്ധമാണെന്നതായിരുന്നു ഒരു പ്രധാന വാദം. വന്ധ്യംകരിച്ച് വാക്സിനേഷൻ നൽകിയ തെരുവ് നായ്ക്കളെ സ്ഥിരമായി മാറ്റി പാർപ്പിക്കാൻ കഴിയില്ലെന്നും അവയെ പറിച്ച സ്ഥലത്ത് നിന്ന് തന്നെ വിട്ടയക്കണമെന്നും അതിൽ പറയുന്നു.